Gezinsconsulenten als verbinders tussen gezin, wijk en (voor)school

Op scholen in Leiden, Katwijk en Leiderdorp werken gezinsconsulenten. Hun rol is om ouders, scholen en de wijk meer met elkaar te verbinden. Om zo gezamenlijk de ontwikkeling van kinderen te stimuleren en gelijke kansen te creëren. In dit onderzoek kijken we hoe gezinsconsulenten deze verbindingen leggen en wat er voor nodig is om dit zo goed mogelijk te doen. 

Achtergrond

Voor de ontwikkeling van kinderen is het essentieel dat de thuisomgeving en de (voor)school met elkaar verbonden zijn. Ouders kunnen hun kind dan beter ondersteunen bij het leren op school. En scholen kunnen beter inschatten wat kinderen nodig hebben om zich op school goed te kunnen ontwikkelen. Andere partijen die programma’s en activiteiten in de wijk organiseren voor kinderen, zoals welzijnsorganisaties, kunnen eveneens bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen. Ook hier is samenwerking belangrijk. Ouders en scholen kunnen kinderen stimuleren mee te doen aan activiteiten in de wijk. En de organisaties in de wijk kunnen hun werk beter doen als ze weten wat de behoeften van kinderen en ouders zijn en hoe hun aanbod aansluit op dat van de school.

Op zes scholen in Leiden, Katwijk en Leiderdorp werken sinds het najaar van 2022 gezinsconsulenten. Hun functie was nieuw en moest verder worden ontwikkeld. Daarom is daarnaar onderzoek gestart.

Doel

In het onderzoek bekijken we hoe gezinsconsulenten hun rol invullen en hoe zij een bijdrage leveren aan de verbinding van ouders, kinderen, school en wijk. Daarbij kijken we specifiek naar:

• Hoe gezinsconsulenten, eventueel samen met de school, ouders en kinderen bereiken en ondersteunen.
• Hoe gezinsconsulenten werken aan educatief partnerschap.
• Hoe gezinsconsulenten ouders, kinderen, scholen en de wijk met elkaar verbinden.
• Wat de positie is van gezinsconsulenten in het grotere geheel van opgroei- en opvoedondersteuning.

De inzichten brengen we nog tijdens het onderzoek in de praktijk om de rol en werkwijze van de gezinsconsulenten zo goed mogelijk in te vullen.

Methoden

Het onderzoek vindt plaats in leernetwerken. In de leernetwerken zitten gezinsconsulenten, intern begeleiders, schooldirecteuren, medewerkers van voorscholen, jeugdverpleegkundigen, welzijnswerkers en jeugdhulpverleners. In bijeenkomsten bespreken zij verschillende onderwerpen met elkaar bespreken en bekijken ze wat goed gaat en wat beter kan. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld: verwachtingen van betrokkenen over gezinsconsulenten, situaties waarin gezinsconsulenten met anderen moeten samenwerken, dilemma's, etc..

Voorafgaand aan de leernetwerkbijeenkomsten verzamelen we informatie die kan helpen bij die reflectie, aan de hand van observaties, interviews en logboeken. Het ouderperspectief heeft daarin een belangrijke rol. Het is de bedoeling om de lessen/leerpunten die uit de bijeenkomsten komen, direct in de praktijk te brengen. Daarna bekijken we hoe dit werkt. Op iedere locatie organiseren we vier leernetwerkbijeenkomsten.

Naast de bijeenkomsten op de scholen zijn er twee overkoepelende bijeenkomsten waarin alle uitvoerende partijen en de gemeenten die dit project financieren worden uitgenodigd om de resultaten vanuit hun leernetwerk te delen. Hier bespreken we overeenkomsten, verschillen en goede voorbeelden.

Samenwerkingspartners

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoekers van het lectoraat, vanuit hun verbondenheid aan de Regionale kenniswerkplaats Samen, in samenwerking met JES Rijnland, basisscholen De Springplank, De Singel, De Hobbit, het Bolwerk, Prins Willem Alexanderschool, IKC de Duinroos. Daarnaast betrekken we ook de plaatselijke jeugd- en welzijnsorganisaties, peuterspeelzalen en ouders betrokken bij het onderzoek.

Opbrengsten

Het onderzoek levert handvatten op over hoe ouders, kinderen, school en wijk zo goed mogelijk kunnen worden verbonden en kunnen samenwerken in het creëren van gelijke kansen voor kinderen. De uitkomsten bespreken we met diverse betrokkenen en worden vastgelegd in een rapportage, werkwijze of factsheet. De uitkomsten van dit onderzoek worden in het najaar van 2023 verwacht.

Huidige stand van zaken

De leernetwerken zijn samengesteld en er zijn zeven leernetwerkbijeenkomsten georganiseerd. Op basis van besprekingen in de leernetwerken zijn actiepunten benoemd en verschillende partijen voeren die uit. De tussenresultaten zijn in februari 2023 gepresenteerd aan de deelnemers van de leernetwerken. In maart vindt de eerste overkoepelende bijeenkomst plaats.

Looptijd

Schooljaar 2022 – 2023.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met senior onderzoeker Suzanne Rutz: s.i.rutz@hhs.nl. Wilt u meer informatie over gezinsconsulenten en hun werk? Dan kunt u contact opnemen met de directeur/bestuurder van JES Rijnland: c.degroot@jesrijnland.nl.