Leernetwerk Normaliseren: leren en innoveren

Leernetwerk normaliseren (werkplaats SAMEN) heeft de ambitie om tot een gedeelde visie en taal te komen over normaliseren en deze vervolgens te gaan gebruiken als er over opvoeden en opgroeien in relatie tot jeugdhulp gesproken wordt.

Achtergrond

Normaliseren, ontzorgen en demedicaliseren: drie begrippen die samen een van de vijf transformatiedoelen in de Jeugdwet vormen. Dit transformatiedoel wordt uitgelegd als het tegengaan van onnodig problematiseren en etiketteren van kinderen, jeugdigen en gezinnen. Hiermee wordt onnodig jeugdhulpgebruik in de gehele jeugdhulp piramide beperkt: van basisvoorziening tot jeugdhulp met verblijf.

Doel

Normaliseren levert voor ouders en jeugdigen op dat ze tijdig goede zorg krijgen, die hen helpt om zelfstandig hun leven vorm te geven. Dit doel wordt bereikt door te komen tot een visie op normaliseren en het normale leven -inclusief het bijbehorende lexicon- en te doen wat nodig is om de visie in de praktijk uit te voeren.

Methoden

Het Leernetwerk (LNW) is een middel om normaliseren voor beleid en beroepspraktijk van betekenis te voorzien en te verdiepen. Dit gebeurt vanuit door het leernetwerk opgestelde verander- opleidings- en ontwikkel/kennisagenda’s. Het leernetwerk wordt gekenmerkt door een gelijkwaardige samenwerking tussen de deelnemers, dit zijn (ervaringsdeskundige) jeugdigen en ouders, jeugdhulpprofessionals, hbo docenten, beleidsmakers en onderzoekers. In het leernetwerk wordt bestaande kennis uit theorie en praktijk uitgewisseld en toegepast en worden nieuwe kennis, goede voorbeelden en opleidingsmodules gecreëerd en gedeeld.

1. Leernetwerk Normaliseren werkt met drie agenda’s: goede voorbeelden (veranderagenda); training en onderwijs (opleidingsagenda) en projecten in de praktijk (ontwikkel- /kennisagenda).
2. Leernetwerk Normaliseren implementeert bestaande kennis en ontwikkelt nieuwe kennis (kennisproducten).
3. Leernetwerk Normaliseren deelt geleerde lessen op het gebied van ontwikkelen, implementeren, evalueren, opleiden en samenwerken.

Samenwerkingspartners

De Regionale Kenniswerkplaats Jeugd SAMEN, gefinancierd door ZonMW (looptijd 2020-2024) is een regionaal kennis- en innovatienetwerk voor goede zorg voor jeugd thuis, in de wijk en op school. SAMEN richt zich op de regio’s Holland-Rijnland, Haaglanden en Midden Holland. De Haagse Hogeschool, het lectoraat Jeugdhulp in Transformatie, is lid van SAMEN en faciliteert het leernetwerk Normaliseren.

Opbrengsten

Het eerste Klein-maar-Fijn project is in februari 2022 afgerond, de opbrengsten dragen bij aan het ontwikkelen van een gedeelde taal en kijk op normaliseren. Het project leverde de volgende resultaten op:

1. “Normaliseren: een nadere verkenning” (Wesseling, 2021). Een verslag van de verkenning van geschreven teksten, waarin een werkdefinitie van normaliseren en discussiepunten benoemd zijn.
2. "Wat is ieders normaal" (Bos & Vrijhof, 2022). Een verslag op basis van de gevoerde groepsgesprekken met als centrale vraag “Welke perspectieven hebben ouders/jeugdigen en professionals (uit verschillende domeinen) op normaliseren bij (vragen over) opvoeden en opgroeien?”
3. "Visie op normaliseren" (leernetwerk normaliseren, 2022). In de groepsgesprekken is duidelijk geworden dat normaliseren niet is te vatten in een korte (vaste) definitie. Het uitgangspunt voor de visie op normaliseren is: wat is er nodig zodat jeugdigen – zo normaal mogelijk- mee kunnen (blijven) doen?
4. "De kracht van het gewone" (leernetwerk normaliseren, 2023). Voorbeelden ter inspiratie voor normaliseren. Handelingsperspectief voor beleid en praktijk verbonden aan de visie.
5. "Normaliseren in onderwijs en jeugdhulp: Een gezamenlijke opgave" (leernetwerk normaliseren, 2024). Voorbeelden van samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp, ter inspiratie voor onderwijs-, jeugd- en gezinsprofessionals en beleidsmakers.

Deze resultaten kunt u hier vinden.

De opbrengsten worden ook op verschillende manieren verspreid in het werkveld, waaronder door deelname aan congressen en symposia. Onlangs heeft Tamara Bos meer vertelt over de opbrengsten van het leernetwerk op een bijeenkomst van Divosa en NJi. Lees hier meer over deze bijeenkomst. Daarnaast is de visie op normaliseren door het NJi gebruikt op twee van hun pagina's: informatie over het vormen van visie op normaliseren en negen definities van normaliseren.

Huidige stand van zaken

Op 3 oktober heeft LNW NOR het 2e digitale product gepubliceerd, getiteld "De kracht van het gewone", resultaat van het tweede klein-maar-fijn project !

In dit project hebben drie vragen centraal gestaan:

1. Wat zijn voorbeelden uit beleid en praktijk die aantoonbaar aansluiten bij de door het leernetwerk opgestelde visie op normaliseren?
2. Wat kunnen wij van deze voorbeelden leren over werkzame en belemmerende factoren in het streven naar normaliseren? 
3. Hoe vertalen wij de leerlessen in bruikbare handvatten voor jeugd- en gezinsprofessionals en beleidsmedewerkers, voortbouwend op de visie? 

Er zijn dertien voorbeelden ter inspiratie in beeld gebracht middels beschikbare documenten en gesprekken met betrokkenen. Het product is 'een dynamisch document' geworden dat jeugd- en gezinsprofessionals en beleidsmedewerkers inspiratie kan bieden bij de vertaling van de visie normaliseren in beleid en praktijk.Hiernaast biedt het product de ruimte om andere voorbeelden toe te voegen.

De beide publicaties van LNW NOR worden actief verspreid door de deelnemers en trekkers van LNW NOR. Hierbij ligt de nadruk op het delen van de visie op normaliseren en de voorbeelden ter inspiratie voor normaliseren. De intentie van de verspreiding en presentaties is om -door vanuit verschillende perspectieven met elkaar het gesprek te voeren- de visie op normaliseren te 'vertalen' voor gebruik in beroepspraktijk en beleid. Hiervoor zijn de volgende activiteiten ondernomen:

• 16-3-2023 workshop Normaliseren Verrijkingsweek Social Work (De Haagse Hogeschool)
• 28-3-2023 dialoogtafel Normaliseren Masterclass Wethouders en Beleidsmakers Jeugd (Werkplaats SAMEN)
• 20-4-2023 workshop visie Normaliseren (Jong doet MEE, Zoetermeer)
• 7-6-2023 nieuwsbericht met interview Ryan Meijer en Tamara Bos (Werkplaats SAMEN)
• 14-6-2023 visie normaliseren opgenomen in dossier normaliseren (Nederlands Jeugd Instituut)
• 14-6-2023 nieuwsbericht (Werkplaats SAMEN)
• 3-7-2023 workshop normaliseren meetup RKJ Utrecht/ RKJ Ijsselland/ WP Samen (Hogeschool Windesheim, Zwolle)
• 5-7-2023 artikel n.a.v. interview Rob Gilsing en Tamara Bos over visie normaliseren (OO magazine)
• 11-9-2023 sessie normaliseren (Voor de Jeugd, Zaandam) 
• 12-9 gastcollege opgroeien en opvoeden in Nederland: De kracht van het gewone (HHS, minor SWE samenwerken met gezinnen in complexe situaties)
• 21-9-2023 poster presentatie (Jeugd in Onderzoek, Den Bosch)
• 28-9-2023 workshop voorbeelden normaliseren (Jong doet MEE)
• 2-10-2023 bijdrage lunch Kenniskring (Lectoraat Jeugdhulp in Transformatie)
• 5-10-2023 workshop voorbeelden normaliseren (Jeugdhulp Regio Haaglanden, Zoetermeer)
• 6-10-2023 workshop voorbeelden normaliseren (Jeugdhulpsymposium, Flevo Academie Jeugd, Windesheim Almere 
• 28-11-2023 bijdrage bij het breed overleg van Gezond en Gelukkig Den Haag
• 12-2023 projectplan Klein maar Fijn project #3
• 12-12-2023 workshop voorbeelden normaliseren (Werkplaats SAMEN) 

Meer weten? Lees de factsheets of het hoofdstuk 'Normaliseren zonder het zo te (be)noemen' (onderdeel van een publicatie van de Werkplaats SAMEN) over de 4 jaar Leernetwerk Normaliseren! Deze zijn rechtsbovenaan te downloaden.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Tamara Bos, t.bos@hhs.nl

Looptijd

September 2020 – 2024.